Kerstbrief 2023 Mgr. Bonny

Het is tegenwoordig niet moeilijk om iemand een attentie of een geschenk te bezorgen. Zo bestelde ik enkele weken geleden online een boeket om bij iemand te laten afgeven. Surf op het internet en typ een zoekterm als ‘cadeau versturen’ of ‘geschenk bestellen en bezorgen’. Succes verzekerd, aanbod te over! Klik op je keuze en voer het nummer van je bankkaart in. Klaar is kees. Een dag wachten (of minder zelfs) en ergens belt een besteller (vaak een buitenlander) om jouw pakje af te geven. Leuk toch? Een (onverwacht) geschenk te mogen ontvangen, met een kaartje erbij. Zomaar aan de deur. Speciaal voor jou. Het hoort bij de feestdagen. Het maakt je gelukkig. Je voelt je niet vergeten.

En toch. Een geschenk zonder schenker, is dat af? Je krijgt wel iets, iets moois of kostbaars, maar er ontbreekt iemand. Iemand die zich voor jou heeft verplaatst en moeite deed, die je in de ogen kijkt, de handen uitsteekt, je begroet en zegt: ‘ik heb iets voor je meegebracht’. Is een geschenk wel helemaal af als de schenker niet aanwezig is? Trouwens, wat zouden wij mooier vinden: een geschenk dat komt zonder vriend erbij, of een vriend die komt met lege handen? Als ik moest kiezen, koos ik voor het tweede. Voor een vriend die komt, met of zonder geschenk. Vandaar trouwens de uitdrukking wanneer je iets ontvangt: ‘Dat moest je niet gedaan hebben, dat weet je toch!’.

Het brengt me bij Kerstmis. Is Jezus een godsgeschenk? Ja en neen. Ja, hij is een godsgeschenk. In hem schenkt God ons het mooiste wat Hij de mensheid bieden kan. Een mooier geschenk kan niet bestaan, toch niet als het van bij God moet komen. En neen, Jezus is niet zomaar een godsgeschenk. Hij wordt niet afgeleverd aan de deur. Achter zijn komst zit geen bestelling, betaling of verzending. In Jezus komt God zelf ons tegemoet. Trouwens, als geschenk stelt Jezus bitter weinig voor. Een klein kind, geboren in een stal, weerloos en broos. Even weinig van tel als zoveel kinderen die vandaag worden geboren in oorlogsgebied.

Neen, niet het geschenk maakt Kerstmis groot, maar de schenker. God zelf die naar ons toekomt om bij ons te verblijven. In Jezus, Gods Mensgeworden Woord. Op kerstdag kunnen we zeggen: ‘dank je wel God, dat je eindelijk zelf bent gekomen’.

Het wordt opnieuw een bitterzoete kerstdag. De bloedige strijd tussen Israël en Hamas hangt als een donkere wolk niet enkel over Israëli en Palestijnen, maar over heel de wereldbevolking. Betlehem, het dorp waar Jezus werd geboren, ligt opnieuw midden in oorlogsgebied. Het stemt ons droef en beschaamd.

In zoveel oorlogsfronten is tijdens het voorbije jaar amper beweging gekomen. Zoals in Oekraïne. Soldaten staan er tegenover elkaar in de kou, de regen en de ontbering. Van wapenstilstanden of vredesverdragen was in 2023 amper iets te horen. Een gevechtspauze van enkele dagen was tot hiertoe het hoogst haalbare.

In die zin is Kerstmis meer dan een bezinning of een gewetensonderzoek waard. Wat heeft de mensheid van Gods Mensgeworden Woord gemaakt? Waar hebben wij het verstopt of begraven? Waarom hebben wij het verzwegen of vergeten? Niet toevallig begint zelfs de middernachtmis op kerstdag met een ‘Kyrie Eleison’ of ‘Heer ontferm u over ons’.

En toch… en toch wensen wij elkaar ondanks alles een mooi kerstfeest toe. Omdat God zijn geschenk niet terugneemt. Of beter: omdat Hij zijn Mensgeworden Woord niet terugneemt of terugtrekt. En omdat Hij, ook nu, op ons wacht, want ‘midden onder u staat Hij die gij niet kent’. Ik wens u een gezegend kerstfeest toe!

+ Johan Bonny Bisschop van Antwerpen